Հարկային օրենսդրության մեջ վերջին տարիներին իրականացված փոփոխությունների արդյունքում առավել ուշադրության կենտրոնում է հայտնվել ԱԱՀ-ի հաշվարկման և վճարման կարգը: Մասնավորապես, 2022թ. հունվարի 1-ից Հայաստանում գործում է ՀՀ ԱԱՀ օրենքում ներառված նոր կարգ, որը սահմանում է ԱԱՀ-ի վճարման նոր կարգ, այդ թվում` էլեկտրոնային եղանակով:
Ըստ ՀՀ ԱԱՀ օրենքի 7-րդ հոդվածի՝ ԱԱՀ վճարող են հանդիսանում այն անձինք, որոնց Հայաստանում հարկային տարվա ընթացքում իրականացված հարկային շրջանառության ընդհանուր գումարը (առանց ԱԱՀ-ի) գերազանցել է 58 մլն դրամը: Ընդ որում, ԱԱՀ վճարող ճանաչվելու դեպքում անձը պարտավոր է գրանցվել որպես ԱԱՀ վճարող` հարկային մարմին ներկայացնելով համապատասխան դիմում:
ԱԱՀ-ի հաշվարկման կարգը սահմանված է ՀՀ ԱԱՀ օրենքի 10-րդ հոդվածով: Համաձայն այդ հոդվածի՝ ԱԱՀ-ի հաշվարկման ժամանակ հարկային գործակալը (վաճառողը) պարտավոր է հաշվարկել ԱԱՀ-ն և թողարկել համապատասխան հարկային հաշիվ: ԱԱՀ-ի դրույքաչափը սահմանված է 20%:
Հարկային օրենսդրության մեջ կատարված փոփոխությունների արդյունքում առավել մեծ ուշադրություն է դարձվում ԱԱՀ-ի վճարման էլեկտրոնային եղանակներին: Մասնավորապես, 2022թ. հունվարի 1-ից Հայաստանում գործում է էլեկտրոնային հարկային հաշվարկի համակարգ, որը թույլ է տալիս ԱԱՀ-ի հաշվարկումը և վճարումը իրականացնել էլեկտրոնային եղանակով:
Ամփոփելով վերոգրյալը, կարելի է եզրակացնել, որ ԱԱՀ-ի հաշվարկման և վճարման կարգը Հայաստանում ենթարկվել է էական փոփոխությունների, որոնք ուղղված են հարկային վարչարարության պարզեցմանը և հարկերի վճարման էլեկտրոնային եղանակների ընդլայնմանը:
Աղբյուրներ.
* ՀՀ ԱԱՀ օրենք
* ՀՀ ՊԵԿ պաշտոնական կայք: www.tax.am
* «Հարկային նորություններ» հրապարակում, 2022թ.
