## Էլեկտրոնային հաշվապահության ներդրումը Հայաստանում. մարտահրավերներ և հեռանկարներ
Հայաստանում հաշվապահական հաշվառման ոլորտում նկատվում է զգալի փոփոխություններ, որոնք պայմանավորված են թվայնացման գործընթացների ակտիվ ներդրմամբ։ Էլեկտրոնային հաշվապահությունը, որպես ժամանակակից տեխնոլոգիաների արդյունք, արդեն իսկ իր տեղն է գտել երկրի տնտեսական կյանքում։
### Էլեկտրոնային հաշվապահության առավելությունները
Էլեկտրոնային հաշվապահության հիմնական առավելություններից են արդյունավետության բարձրացումը, ծախսերի կրճատումը և տվյալների պաշտպանության բարելավումը։ Ըստ Deloitte-ի զեկույցի, թվային տեխնոլոգիաների ներդրումը հաշվապահական ոլորտում կարող է բարձրացնել աշխատանքի արդյունավետությունը մինչև 30%-ով։
2023 թվականի տվյալներով՝ Հայաստանում ձեռնարկությունների ավելի քան 50%-ը սկսել է օգտագործել էլեկտրոնային հաշվապահական համակարգեր, ինչը վկայում է այս ուղղության ակտիվ զարգացման մասին (Հայաստանի վիճակագրական կոմիտե)։
### Մարտահրավերներ
Չնայած էլեկտրոնային հաշվապահության առավելություններին, Հայաստանում դրա ներդրման գործընթացը բախվում է որոշակի մարտահրավերների։ Դրանցից են թվային գրագիտության բարձրացման անհրաժեշտությունը, ինչպես նաև տվյալների պաշտպանության ապահովումը։ Ըստ IBM-ի հետազոտության, տվյալների պաշտպանության խախտումները կարող են հանգեցնել միջին հաշվով 3.86 մլն ԱՄՆ դոլարի չափով վնասի մեկ պատահարի համար (2023 թվականի տվյալներով)։
### Հեռանկարներ
Հայաստանում էլեկտրոնային հաշվապահության հետագա զարգացման հեռանկարները կապված են արհեստական ինտելեկտի և մեքենայական ուսուցման տեխնոլոգիաների ներդրման հետ։ Այս տեխնոլոգիաները կարող են զգալիորեն ավտոմատացնել հաշվապահական գործընթացները, բարձրացնել դրանց արդյունավետությունը և նվազեցնել սխալների հավանականությունը։
Կառավարության կողմից ձեռնարկվող միջոցառումները, որոնք ուղղված են թվային տնտեսության զարգացմանը, նույնպես նպաստում են էլեկտրոնային հաշվապահության տարածմանը։ 2025 թվականի համար նախատեսված է Հայաստանում թվային տնտեսության զարգացման ծրագրի իրականացում, որի շրջանակներում նախատեսվում է էլեկտրոնային հաշվապահական համակարգերի ներդրման աջակցություն (Տնտեսական զարգացման և ներդրումների նախարարություն)։
Արդյունքում, Հայաստանում էլեկտրոնային հաշվապահությունը ոչ միայն արդիականացնում է հաշվապահական հաշվառման գործընթացները, այլև նպաստում է երկրի տնտեսական զարգացմանը։ Այս ուղղությամբ հետագա քայլերը կախված են ինչպես կառավարության քաղաքականությունից, այնպես էլ ձեռնարկությունների պատրաստակամությունից՝ ընդունելու նոր տեխնոլոգիաներ։
