## Լիզինգի Վաղաժամկետ Մարում և Հիմնական Միջոցների Հաշվառում
Երբ կազմակերպությունը լիզինգի պայմանագրով ձեռք է բերում հիմնական միջոց, ապա լիզինգի վաղաժամկետ մարումից հետո այդ հիմնական միջոցը հաշվառվում է ըստ որոշակի կանոնների:
Հիմնական Միջոցների Սկզբնական Արժեք
ՀՕ Հոդված 4-ի 70) ենթակետի համաձայն, լիզինգի առարկայի սկզբնական արժեք է համարվում լիզինգառուի մոտ լիզինգի առարկայի ստացման փաստաթղթում արտացոլված արժեքը, կառուցման կամ ստեղծման կամ մշակման ծախսերի հանրագումարը` դրամական արտահայտությամբ:
Լիզինգի Առարկայի Հաշվեկշռային Արժեք
ՀՕ Հոդված 4-ի 71) ենթակետի համաձայն, լիզինգի առարկայի հաշվեկշռային արժեք է համարվում լիզինգառուի մոտ լիզինգի առարկայի սկզբնական արժեքի և հարկման նպատակով դրանից կատարված նվազեցումների տարբերությունը` հաշվի առած Օրենսգրքի 121-րդ հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետով սահմանված կապիտալ ծախսերը:
Լիզինգի Վաղաժամկետ Մարում և Հաշվառում
Երբ լիզինգառուն վաղաժամկետ մարում է լիզինգի պայմանագիրը, ապա նա ձեռք է բերում սեփականության իրավունք նկատմամբ լիզինգի առարկայի: Այդ դեպքում, հիմնական միջոցը հաշվառվում է ըստ իր սկզբնական արժեքի, որը ներառում է ձեռքբերման գինը, կառուցման կամ ստեղծման ծախսերը, ինչպես նաև այլ ծախսեր, որոնք անմիջականորեն կապված են ձեռքբերման հետ:
Օրինակ
Ենթադրենք, լիզինգի պայմանագրով սարքավորման ձեռքբերման գինը 46 100 000 դրամ է: Կանխավճարը կազմել է 11 600 000 դրամ, իսկ մինչև 01.07.2021 թվականը վճարվել է 9 775 000 դրամ մայր գումար և 4 590 000 տոկոսավճար: Դրանից հետո, վճարելով 24 725 000 դրամ, լիզինգառուն վաղաժամկետ մարել է լիզինգի պայմանագիրը: Արդյունքում, սարքավորումը հաշվառվում է ըստ իր սկզբնական արժեքի, որը 46 100 000 դրամ է:
Ամորտիզացիայի Հաշվարկ
2021 թվականի հուլիս ամսից սկսել են ամորտիզացիա հաշվարկել 768 333 դրամ ամսական չափով: Այս ամորտիզացիան հաշվարկվում է ըստ ՀՀՄՍ 36-ի պահանջների:
Հաշվեկշռային Արժեքի Որոշում
Ըստ ՀՀՄՍ 17-ի, հիմնական միջոցի հաշվեկշռային արժեքը որոշվում է որպես սկզբնական արժեքի և ամորտիզացիայի տարբերություն: Այսինքն, սարքավորման հաշվեկշռային արժեքը կլինի 46 100 000 դրամ (սկզբնական արժեք) — ամորտիզացիա:
Արդյունքում, երբ լիզինգառուն վաղաժամկետ մարում է լիզինգի պայմանագիրը, ապա նա պետք է ձևակերպի հաշվառման գործողությունները ըստ սարքավորման սկզբնական արժեքի և ամորտիզացիայի: Այս գործողությունները պետք է համապատասխանեն ՀՀ գործող օրենսդրությանը և հաշվապահական հաշվառման ստանդարտներին:
