Ուղղակի հարկեր. Հայաստանում հարկային միջավայրի կարևոր բաղադրիչ
Հայաստանի հարկային համակարգում ուղղակի հարկերը զգալի դեր են խաղում։ Դրանք ներառում են եկամտահարկ, շահութահարկ և գույքահարկ։ Այս հարկերը վճարվում են անմիջականորեն պետական բյուջե և հանդիսանում են պետության եկամուտների կարևոր աղբյուր։
Եկամտահարկ
Եկամտահարկը հանդիսանում է անձանց եկամուտների հարկում։ Հայաստանում եկամտահարկի դրույթները սահմանված են «Եկամտահարկի մասին» ՀՀ օրենքով։ 2023թ. դրությամբ, եկամտահարկի դրույքը կազմում է 23% անձանց եկամուտների համար, որոնք գերազանցում են ՀՀ կառավարության կողմից սահմանված որոշակի շեմ։
Շահութահարկ
Շահութահարկը գանձվում է ձեռնարկությունների շահույթից։ Հայաստանում շահութահարկի դրույքը 2023թ. դրությամբ կազմում է 18%։ Այս հարկը հաշվարկվում է ձեռնարկության հարկային շահույթի հիման վրա, որը որոշվում է համաձայն «Շահութահարկի մասին» ՀՀ օրենքի։
Ուղղակի հարկերի առանձնահատկությունները
Ուղղակի հարկերն ունեն մի շարք առանձնահատկություններ, որոնք դրանք դարձնում են կարևոր տարր հարկային քաղաքականության մեջ։ Դրանցից են.
* Հարկային բեռի բաշխում: Ուղղակի հարկերը թույլ են տալիս ավելի արդար բաշխել հարկային բեռը հարկ վճարողների միջև` հիմնվելով նրանց եկամուտների կամ շահույթի վրա։
* Պետական եկամուտների աղբյուր: Ուղղակի հարկերը հանդիսանում են պետական եկամուտների կարևոր աղբյուր, որոնք օգտագործվում են պետական ծախսերը ֆինանսավորելու համար։
Գույքահարկ
Գույքահարկը գանձվում է անշարժ գույքի նկատմամբ։ Այս հարկի դրույքները և կարգը սահմանված են «Գույքահարկի մասին» ՀՀ օրենքով։ 2023թ. դրությամբ, գույքահարկի դրույքները տատանվում են՝ կախված գույքի տեսակից և տեղակայման վայրից։
Եզրակացություն
Ուղղակի հարկերը Հայաստանի հարկային համակարգի կարևոր մասն են կազմում։ Դրանք ոչ միայն ապահովում են պետական եկամուտներ, այլև նպաստում են հարկային բեռի արդար բաշխմանը։ Հարկային օրենսդրության մշտական փոփոխություններին հետևելը կարևոր է հարկ վճարողների համար, որպեսզի նրանք կարողանան ճիշտ հաշվարկել և վճարել իրենց հարկային պարտավորությունները։
