You are currently viewing Ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ հասկացություններ

Ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ հասկացություններ

Ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ հասկացությունները կարևոր դեր են խաղում հաշվապահական հաշվառման և հարկային նպատակներով իրականացվող գործարքների մեջ։ Ըստ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության, ռեզիդենտ է համարվում այն ֆիզիկական անձը, որը տվյալ օրացուցային տարում Հայաստանում գտնվել է 183 օր և ավելի (ըստ Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքի)։ Իսկ իրավաբանական անձինք համարվում են ռեզիդենտ, եթե դրանք ստեղծվել են Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրության համաձայն։

Ոչ ռեզիդենտ է համարվում այն անձը (ֆիզիկական կամ իրավաբանական), որը չի համապատասխանում ռեզիդենտ լինելու չափանիշներին։ Այսինքն, ֆիզիկական անձը, որը Հայաստանում գտնվել է 183 օրից պակաս, կամ իրավաբանական անձը, որը ստեղծվել է օտարերկրյա պետության օրենսդրությամբ։

Ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ հասկացությունների տարբերությունը կարևոր է հարկային նպատակներով։ Օրինակ, ռեզիդենտ ֆիզիկական անձանց եկամուտները հարկվում են Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքով սահմանված կարգով, անկախ այն բանից, թե եկամուտը ստացվել է Հայաստանում, թե արտերկրում։ Իսկ ոչ ռեզիդենտ ֆիզիկական անձանց եկամուտները հարկվում են միայն այն դեպքում, եթե եկամուտը ստացվել է Հայաստանի աղբյուրներից։

Իրավաբանական անձանց դեպքում նույնպես ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ լինելու կարգը տարբերություն է մտցնում հարկման մեջ։ Ռեզիդենտ իրավաբանական անձանց շահույթը հարկվում է Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքով սահմանված կարգով, իսկ ոչ ռեզիդենտ իրավաբանական անձանց եկամուտները հարկվում են աղբյուրի մոտ, այսինքն Հայաստանում գտնվող պարտապանի կողմից։

Ըստ Հայաստանի Հանրապետության Կենտրոնական բանկի, ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ հասկացությունները կարևոր են նաև արժութային օրենսդրության տեսանկյունից։ Օրինակ, ռեզիդենտ իրավաբանական անձանց կողմից արտարժույթի գործարքների իրականացման կարգը տարբերվում է ոչ ռեզիդենտ իրավաբանական անձանց համար սահմանված կարգից։

Ամփոփելով, ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ հասկացությունների տարբերությունը կարևոր է հարկային և արժութային օրենսդրության տեսանկյունից։ Ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ անձանց համար սահմանված կարգը տարբեր է, և այդ տարբերությունը պետք է հաշվի առնել հաշվապահական հաշվառման և հարկային նպատակներով իրականացվող գործարքների մեջ։