1. Ի՞նչ է գույքահարկը
Գույքահարկը հանդիսանում է ուղղակի հարկ, որը գանձվում է գույքի արժեքի վրա՝ օրենքով սահմանված կարգով և դրույքաչափերով։ Մի շարք գույքի տեսակներ (շինություններ, բնակարաններ, ավտոմեքենաներ և այլն) են ընկալվում որպես հարկման օբյեկտներ։
2. Հիմնական սկզբունքներ
- Գույքահարկը հաշվարկվում է հարկման բազայի (սովորաբար՝ կադաստրային կամ շուկայական արժեքը՝ օրենքով նշված կարգով) հիման վրա։
- Շինությունների համար հավատարմագրված արժեքն (կադաստր/գնահատված) կարող է վերագնահատվել և այդ արժեքը ընդունվում է որոշակի շրջանների համար։
- Տարածքային (տեղական) մարմիններն են գույքահարկի մասին որոշ որոշումներ կայացնող հիմնական իշխանություններն (որոշ դեպքերում հնարավոր է երկրաչափական կարգով ընդգրկված այլ սուբյեկտների մասնակցություն)։
3. Շինությունների (բնակելի/ոչ բնակելի) շահագործման ամսաթիվ և գնահատում
Շինությունների գնահատումը իրականացվում է օրենքով սահմանված կարգով և հիմնականում կատարվում է կադաստրային գնահատման արդյունքների հիման վրա՝ ժամանակ առ ժամանակ (օրինակ՝ երեք տարին մեկ անգամ վերագնահատում է կարող է իրականացվել):
4. Տարեկան դրույքաչափերի հիմնական տաբլիցաներ
Հաջորդ տաբլիցաները ներկայացնում են ՀՀ օրենքով նախատեսված հիմնական դրույքաչափերի կառուցվածքը (բնակելի և բազմաբնակարան/ոչ բնակելի շինություններ):
4.1. Բնակարաններ և անհատական բնակելի տներ — տարեկան դրույքաչափեր
| Գին (դրամ) | Հաշվարկի բանաձև / տարեկան գումար |
|---|---|
| Մինչև 7,000,000 | 0.05% (հարկման բազայի) |
| 7,000,001 — 23,000,000 | 3,500 ՀՀԴ + 0.1% — 7,000,000-ից գերազանցող մասի վրա |
| 23,000,001 — 50,000,000 | 19,500 ՀՀԴ + 0.2% — 23,000,000-ից գերազանցող մասի վրա |
| 50,000,001 — 85,000,000 | 73,500 ՀՀԴ + 0.4% — 50,000,000-ից գերազանցող մասի վրա |
| 85,000,001 — 120,000,000 | 213,500 ՀՀԴ + 0.6% — 85,000,000-ից գերազանցող մասի վրա |
| 120,000,001 — 200,000,000 | 423,500 ՀՀԴ + 1.0% — 120,000,000-ից գերազանցող մասի վրա |
| 200,000,001 և ավելի | 1,223,500 ՀՀԴ + 1.5% — 200,000,000-ից գերազանցող մասի վրա |
4.2. Բազմաբնակարան շենքի բնակարաններ և ոչ բնակելի տարածքներ — տարեկան դրույքաչափեր
| Գին (դրամ) | Հաշվարկի բանաձև / տարեկան գումար |
|---|---|
| Մինչև 10,000,000 | 0.05% |
| 10,000,001 — 25,000,000 | 5,000 ՀՀԴ + 0.1% — 10,000,000-ից գերազանցող մասի վրա |
| 25,000,001 — 47,000,000 | 20,000 ՀՀԴ + 0.2% — 25,000,000-ից գերազանցող մասի վրա |
| 47,000,001 — 75,000,000 | 64,000 ՀՀԴ + 0.4% — 47,000,000-ից գերազանցող մասի վրա |
| 75,000,001 — 100,000,000 | 176,000 ՀՀԴ + 0.6% — 75,000,000-ից գերազանցող մասի վրա |
| 100,000,001 — 200,000,000 | 326,000 ՀՀԴ + 1.0% — 100,000,000-ից գերազանցող մասի վրա |
| 200,000,001 և ավելի | 1,326,000 ՀՀԴ + 1.5% — 200,000,000-ից գերազանցող մասի վրա |
4.3. Շինությունների համար ընդհանուր դրույքաչափ (բնութագրված շինություններ)
Հասարակական և արտադրական նշանակության շինությունների համար` 0.3% (հարկման բազայի) տարեկան դրույքաչափ։
4.4. Փոխադրամիջոցների (ավտոմոբիլներ, մոտոցիկլետներ և այլն)
Փոխադրամիջոցների գույքահարկը հաշվարկվում է՝ որպես տվյալ մեքենայի քաշող շարժիչ(հզորություն)ի վրա հիմնված (ձիաուժ/կՎտ) դրամային դրույքաչափերով (օրինակ՝ մինչև որոշակի ձիաուժի գծով մեկ ձիաուժի դիմաց որոշ դրամ և այլն) և ունի նաև տարրեր, որոնք նվազեցնում են հարկը մեքենայի հնության առկայությամբ։
5. Նկարագրություն՝ ինչպես հաշվարկել (սահմանափակ օրինակ)
Օրինակ. Ձեր բնակարանի արժեքը գնահատվել է 60,000,000 ՀՀ դրամ։ Համապատասխան տիրույթը՝ 50,000,001 — 85,000,000։ Առաջին հաշվարկ ՝ 73,500 ՀՀԴ և ապա 0.4%՝ 50,000,000-ից գերազանցող (60,000,000 — 50,000,000 = 10,000,000) մասի վրա։ Վերջին գումարը՝ 73,500 + 0.004 × 10,000,000 = 73,500 + 40,000 = 113,500 ՀՀԴ տարեկան։
6. Ուշադրության առանցքում
- Հարկման բազան (կադաստրային / շուկայական) և գնահատման մեթոդը որոշվում է օրենսդրությամբ և այդ տվյալները կարող են ժամանակ առ ժամանակ վերանայվել։
- Տարեկան դրույքաչափերը և նվազեցումներ/ազատումներ կարող են կախված լինել նաև տեղական ինքնակառավարման մարմնի որոշումներից և օրենքի փոփոխություններից։
- Օրենսդրությունը մասնակի կա փոփոխությունների ենթարկված, ուստի ճիշտ հաշվարկի համար խորհուրդ է տրվում օգտվել պաշտոնական աղբյուրներից կամ հաշվել սոցիալական ծառայություններում հաշվիչներով/հաշվարկային ծառայություններով։
