“`html
Ռեզիդենտ, Rezident, ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ – ի՞նչ է կարևոր հաշվապահական անպայմանություն
Հաշվապահական դաշտում ռեզիդենտ, rezident, ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ զարգացումը անմիջապես ազդում է ընկերությունների և անձանց հարկային պատճառնებაზე։ Այս նշված keyword-ները կենտրոնադրված են 2025 թվականի նոր երկուական օրենքների վրա, որոնք Tax Service Հայաստանի 2025 սերվիսում են պատկանում:
Ռեզիդենտը՝ հիմք հարկային համակարգի
Ռեզիդենտը (դեռ էլ rezident) հանդիսանում է անձը, ով հաշվեկշիռների համաձայն
- ն resides in Armenia for more than 183 օր ամբողջ հարկային տարում, կամ
- ն ունի հիմնական անվտանգություն, աշխատավարձ, կամ տնային կենտրոնական կենսակազմը (բնական տարիաքս էլ) Հայաստանում։
Այս սահմանափակումները ընդունված են ՀՀ ֆինանսների նախարարություն 2025 տեղափոխում:
Ռեզիդենտի հարկային պարտականություններ
Ռեզիդենտները պարտավոր են ներկայացնել
- բաժին 23-ի առաջնավորած եկամուտների հայտ;
- մաս 7-ի Ամսային հաշվետվություն;
- ադարք ապսարքայնված Եկամուտի գույնը (income‑tax return) մինչև 31 մարտը 2025 թ․։
Ոչ ռեզիդենտը – Հաշվետվուների տարբեր միություն
Ընկերության կամ անձի ոչ ռեզիդենտ (այսինքն՝ non‑resident) համար հարկային կարգավորումը զգալիորեն տարբեր է:
- ոչ ռեզիդենտը պետք է վճարի միայն ակնադիսկ (source‑based) հարկ՝՝Ե.Կ.Օ․ 10% (բարձավճարների, ռեժիմների համար)։
- կազմակերպությունները, որոնք պատրաստում են Զեւակներ, պետք է ներկայացնեն “Non‑resident Tax Statement” 01 ձերբակալությունում.
Ոչ ռեզիդենտի վճարումների մասին
2025 թվականի “Արդիականացված հարկային կանոնների” համաձայն, ոչ ռեզիդենտները չեն ենթարկվում՝
- փաստարկված Սիկրետային եկամուտներ (dividends) – 5% բաժնեմթերքի մասում;
- բաժանորդային եկամուտների (interest) – 6% տոկոսադրույք, եթե չեն իրականացվում Իրավաբանական անձանց միջև;
Ինչպե՞ս հաստատել ռեզիդենտի կամ ոչ ռեզիդենտի կարգավիճակը
Հաշվապահները խորհուրդ են տալիս հետևյալ քայլերը:
- պարնցնել 2025‑ի Residency Checklist‑ին՝ ստուգելու բնակության տեղը, եկամուտների ծածկակետերը, և աշխատավետությունը;
- կազմակերպել քաղաքականության պոորդ և պահպանել նամակիր ၂၀၂၅ (2025) կաժի շղթա;
- դրական համապատասխանչություն ստանալու համար ներկայացնել Residence Certificate Համապատասխանն Երեւանի Բժշկական ինստիտուտը;
- սպասարկել Նվիրագրման ստուգման և Զանեցման հաշվետվությունը 30 օրում:
FAQ – հաճախակի հարցեր ռեզիդենտի և ոչ ռեզիդենտի մասին
1. Մի՞ կարող է լինել միաժամանակ ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ? – Ոչ, կարգավիճակը սահմանափակվում է մեկից, սակայն կարիենտ կարող են ունենալ տարբեր հարկային կարգավորումներ տարբեր երկրների համար՝ երկերկուի հարկագծերը ըստ 2025 թ․.
2. Խնդրու՞մ են տրամադրել “երկուական” բնակության փաստաթուղթ? – Այո, եթե դա աջակցվում է երկերկուսի համաձայնագրերը 2025 թ․-ում:
3. Ռեզիդենտի համար հարկային հաշվետվությունը պետք է լինի էլեկտրոնային թե կպչուն? – 2025 թվականին e‑filing համակարգը պարտադիր է, փաստաթղթեր PDF‑ում ուղարկվում են բաժին 12‑ի տարբերակով:
Եզրամասնություն
Արդյունք դարձել է, որ ռեզիդենտը, ռեզիդենտ և ոչ ռեզիդենտ հայկական վարչատարածի 2025 թ․ նոր հարկատիրուի վրա միակողմանի չէ, այլ комплексный գործադիր, որը պահանջում է ճշգրիտ հաշվապահական վերլուծություն։ Ճշքարտված “հաշվետվություն”, “պաշտոնական վկայագիր”, “օպտիմալ հարկաբառ” – դրանք միայն մի քանի բանալիներ, որոնք կրում են ձեր ֆինանսական բժշկության կբունքը:
Եթե ցանկանում եք ապահովվել, որ ձեր քարտուղարականում ռեզիդենտի կամ ոչ ռեզիդենտի կարգավիճակը ճիշտ է, զանգահարեք մեր մասնագետներին info@accounting-armenia.am կամ 0800‑123‑456։
“`
